کتاب

نام كتاب: المناقب، ابن شهرآشوب‏، نویسنده: ابن شهر آشوب مازندرانی‏، وفات: ۵۸۸ ق‏، تعداد جلد واقعی: ۴، زبان: عربی‏، موضوع: دوازده امام علیهم‌السلام‏ ( این کتاب جدیدا به فارسی ترجمه و به چاپ رسیده است )
موضوع مناقب آل ابیطالب: این كتاب از جمله آثاری است كه به بیان مناقب و فضایل معصومین می‌پردازد و پس از سال ۵۵۰ توسط محمد بن علی ابن شهرآشوب تألیف شده است‏ آنگونه كه از مقدمه آن برمی‌‏آید مؤلف از مناقب پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم، ائمه و صحابه سخن گفته كه در نُسخ فعلی موجود نیست، بلكه در چاپ ‏های كنونی كه در چهار جلد تنظیم شده از زندگی و فضائل رسول خدا شروع شده و به امام حسن عسكری علیه‌السلام ختم شده و از امام عصر علیه‌السلام سخنی در آن نیست. همچنین بعضی از مطالبی كه مؤلف در كتب دیگر خود به مناقب ارجاع داده در چاپ ‏های موجود یافت نمی‌شود
نسخه‌های خطی موجود كه كتابت بعضی از آنها به سال ۷۷۷ ه- می‌رسد نیز همین مقدار هستند، اما آنچنان كه آقا بزرگ تهرانی در الذریعه اشاره كرده حجم كتاب بسیار بیشتر بوده و تمام كتاب به دست ما نرسیده است‏
حسین بن جبر شاگرد ابن شهرآشوب كتاب مناقب را تلخیص كرده و (نخب المناقب) نام نهاده است. اوصافی كه ابن جبر برای مناقب آورده موجد این پندارست كه نسخه مناقب موجود در دست او از مناقب موجود نزد ما كامل تر بوده است. کتاب دیگر ابن شهرآشوب، مثالب النواصب نام دارد که می‌توان آن را تكمیل‏ كننده كتاب مناقب دانست.
مناقب ابن شهر آشوب مانند همه كتب مناقب و فضائل، مشتمل بر مطالبی عجیب و غریب است كه گاه منحصر به نقل مؤلف می‌باشد و در جای دیگری یافت نمی‌شود. این كتاب نخست در ۱۳۱۳ق. در بمبئی و پس از آن به كرّات در ایران و عراق چاپ شده است.
جایگاه، شخصیت و زندگانی ابن شهرآشوب‏: نام کامل او حافظ ابو جعفر (ابو عبد الله) محمد بن علی بن شهرآشوب بن ابی نصر كیاكی بن ابی الجیش مازندرانی سَرَوی ملقّب به رشید الدین و عز الدین و شیخ الطائفه (۵۸۸- ۴۸۹ه ق/۱۱۹۲- ۱۰۹۶م) است و مذهب او شیعه دوازده امامی‏ است. او فقیه، محدث، مفسّر، ادیب، شاعر، مطّلع نسبت به رجال و احادیث، جامع هنرها و فضیلت هاست و از سوی مخالفان و بیگانگان نیز مورد احترام و تعظیم بوده است. در هشت سالگی قرآن را حفظ كرد، از دانشی گسترده برخوردار بود، عبادت بسیار می‌کرد همیشه با وضو بود، از بعد تألیف و تصنیف در نزد شیعه به منزله خطیب بغدادی نزد اهل سنّت بود.
ابن شهرآشوب‏ به خراسان و شهرهای خوارزم و نیشابور و سبزوار (و بیهق) سفر كرده است و بدنبال مخالفت و درگیری با والی مازندران آن دیار را به مقصد بغداد ترك كرد و این در زمان مُقتَفی (۵۵۵- ۵۳۰ هجری قمری) بود و شاید در راه بغداد بود كه با علماء ری، كاشان، اصفهان، و همدان و... دیدار كرد. وی چند سالی در بغداد ماند و در زمان حكمروایی مستضی‏ء (۵۷۴- ۵۶۶ه. ق) به موصل مهاجرت كرد و پس از آن در حلب (از شهرهای سوریه) رحل اقامت افكند و این واقعه در زمان امیران شیعه مذهب آل حمدان به وقوع پیوست. در همان جا نیز درگذشت و به خاك سپرده شد.
استادان ابن شهرآشوب‏: احمد غزّالی، جار الله زمخشری، ابوعلی طبرسی، ابو الحسن بیهقی فرید خراسان، خطیب خوارزمی، ابو الحسین سعید بن هبة الله معروف به قطب راوندی، ابو عبد الله محمد بن احمد نطنزی، سید ناصح الدین ابو الفتح عبد الواحد تمیمی آمُدی، ابو منصور احمد بن علی بن ابی طالب طبرسی، ابو الفتوح رازی و ابو علی محمد بن حسن فتّال نیشابوری‏،، ابو جعفر محمد بن حسن شوهانی، محمد بن علی بن محسن حلبی‏،  ركن الدین ابو الحسن بن علی بن عبد الصمد سبزواری نیشابوری، محمد بن علی بن عبد الصمد سبزواری نیشابوری- شیخ علی بن شهر آشوب (پدرش) - پدر بزرگ ارجمندش شهر آشوب، ابو الفتّاح احمد بن علی رازی- ابو سعید عبد الجلیل بن عیسی بن عبد الوهّاب رازی- سید ابو الفضل داعی بن علی بن حسن حسینی- فاضل ابو المحاسن مسعود بن علی بن محمد صوابی- استاد ابو القاسم و ابو جعفر پسران كمَیح- سید منتهی بن ابی زید بن كیابكی كجی گرگانی- سید ابو الصمصام و ابو الوضّاح بن محمد بن معبد بن حسن- قاضی عماد الدّین ابو محمد حسن استر آبادی، شهید سعید ابو علی محمد بن حسن فارسی، سید مهدی بن ابی حرب حسینی، ابو القاسم زید بن حسین بیهقی، ضیاء الدین ابو الرضا فضل الله بن علی راوندی و...
شاگردان‏ ابن شهرآشوب‏: ابو حامد نجم الدین سید محمد بن ابی القاسم بن زهره حلبی، جمال الدین ابو الحسن علی بن شعره حلّی جامعانی، محمد بن ادریس حلّی، ابن بِطریق حلّی، ابن ابی طی حلّی‏
مدفن ابن شهرآشوب‏: ابن شهر آشوب در شهر حلب از دنیا رفت و در دامنه كوهی كه جوشن می‌نامند به خاك سپرده شد. و آن گورستانی است در حلب برای دفن بزرگان علماء شیعه. از دیدگاه شیعیان حلب این مكان مدفن شهید محسن سقط فرزند امام حسین علیه‌السلام است